ODGOVORI/REŠENJA IZ OSNOVA EKONOMIJE

14. Osnovni oblici organizovanja društvene proizvodnje (naturalni i robni)

 

- Osnovni oblici organizovanja drustvene proizvodnje su:

1. naturalni

2. robni

 

- Naturalna proizvodnja je takav oblik organizacije drustvene proizvodnje u kome je veza izmedju proizvodnje i potrosnje direktna.

- Naturalna proizvodnja je zatvoreni, slabo organizovani oblik proizvodnje u kome ne postoji faza razmene, odnosno sve sto se proizvede namenjeno je potrebama proizvodjaca, odnosno clanovima zatvorene zajednice ( gazdinstvo, zadruga, imanje…

-Robna proizvodnja je takav oblik organizovanja drustvene proizvodnje u kojem je veza izmedju proizvodnje i potrosnje posredna.

- Robnu proizvodnju karakterise proizvodnja za potrebe drugih, odnosno da bi dobra dospela u potrosnju potrebno je da prodju fazu razmene

- Robni proizvodjaci koji uspesno prodaju svoje proizvode ekonomski jacaju, dok oni koji nisu tako uspesni u procesu razmene ekonomski propadaju

 

- Uslovi za nastanak robne proizvodnje:

1. drustvena podela rada - uslovila je razvoj razmene i dovela do povecanja viskova proizvoda preko povecanja produktivnosti

2. viskovi proizvoda - bez viskova proizvoda kao materijalnih uslova razmene

3. privatna svojina - uslov za postojanje robne proizvodnje

 

- Prvi istorijski oblik robne proizvodnje - sitna ili prosta robna proizvodnja - nastaje zajednickim delovanjem drustvene podele rada, pojavom viskova proizvoda i uspostavljanjem privatne svojine.

- Drugi istorijski oblik robne proizvodnje - krupna kapitalisticka robna proizvodnja -  nastaje u kapitalizmu i postaje preovladjujuci oblik proizvodnje.

- Treci istorijski oblik robne proizvodnje - krupna robna proizvodnja prelaznog perioda - je krakteristican za savremene uslove u robnoj proizvodnji

 

- Zajednicke karakteristike ovih istorijskih oblika robne proizvodnjesu:

1. postojanje velikog broja odvijenih i samostalnih robnih proizvodjaca - robna proizvodnja uslovljava medjusobno povezivanje robnih proizvodjaca putem trzista

2. oblik proizvodnje u kojem su proizvedena materijalna dobra (roba), a ne zadovoljavanju potreba robnog proizvodjaca

3. spontano regulisanje ekonomskih odnosa i postojanje trzisne konkurencije (nadmetanja) izmedju robnih proizvodjaca