ODGOVORI/REŠENJA IZ STATISTIKE

45. Indeksi ispunjenja plana proizvodnje i prometa

 

         Za merenje izvrsenja planskih zadataka koriste se indeksi ispunjenja plana po obimu i po vrednosti, kao i indeksi ispunjenja plana po strukturi proizvodnje, odnosno prometa.

Individualni indeks ispunjenja plana po obimu dobija se na taj nacin sto se ostvarena proizvodnja ili promet stavlja u odnos s planiranom proizvodnjom ili prometom u posmatranom periodu:

 

               i= q1/q0

 

gde q1 predstavlja ostvarenu, a q0 planiranu proizvodnju i promet.

 

 

46. Prikazivanje osnovnih sredstava po vrednosti

 

Statistika na osnovu vrednosnog izraza utvrdjuje ukupan obim osnovnih sredstava, a to je njen prvi zadatak u obuhvatanju osnovnih sredstava.

U ekonomskoj nauci i privrednoj praksi poznate su sledece vrednosti osnovnih sredstava:

a) fakturna vrednost (kupovna cena)

b) nabavna vrednost

c) sadasnja vrednost (knjigovodstveno utvrdjena kao neotpisana vrednost)

d) trzisna vrednost je vrednost koju je moguce postici prodajom osnovnih sredstava u dato vreme.

 

 Prikazivanje osnovnih sredstava po nabavnoj i sadasnjoj vrednosti moze biti u obliku tabele i grafikona.

 

 

47. Pokazatelji stanja osnovnih sredstava

 

Elementarna analiza stanja osnovnih sredstava moze da se izvrsi na osnovu:

a) Koeficijenta prosecne zastarelosti ili istrosenosti osnovnih sredstava,

b) koeficijenta prosecne ocuvanosti osnovnih sredstava i,

c) prosecnog veka trajanja osovnih sredstava.

 

Elementi za obracun ovih pokazate;ja su nabavna (odnosno-osnovna), sadasnja ( ili stvarna) i otpisana ( amortizovana) vrednost osnovnih sredstava.

S obzirom na mogucnosti primene ovih pokazatelja, potrebno je da vidimo kako se izracunavaju.

 

1) Koeficijenti prosecne zastarelosti i ocuvanosti osnovnih sredstava

        

         Koeficijent prosecne zastarelosti izracunava se stavljanjem u odnos otipsane vrednosti osnovnih sredstava prema njihovoj nabavnoj vrednosti. Ako se koeficijent pomnozi sa 100 dobija se procenat zastarelosti ili istrosenosti osnovnih sredstava.

 

2) Prosecnio vek trajanja osnovnih sredstava i obracun amortizacije

         Prosecni vek trajanja utvrdjuje se za grupu osnovnih sredstava ( na primer za gradjevinske objekte, opremu, transportna sredstva i dr.), a moze i za ukupna osnovna sredstva jednog preduzeca. Izracunava se kao odnos zbira nabavne vrednosti prema ukupnom godisnjem iznosu amortizacije za datu grupu osnovnih sredstava.